Podatek od nieruchomości regulują przepisy ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.)

Podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:

• właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych, z zastrzeżeniem ust. 3;
• posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych;
• użytkownikami wieczystymi gruntów;
• posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:

a) wynika z umowy zawartej z właścicielem, Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości,

b) jest bez tytułu prawnego, z zastrzeżeniem ust. 2

W myśl przepisów ustawy opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane:

• grunty;
• budynki lub ich części;
• budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Należy przy tym podkreślić, że za działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy nie uważa się:

• działalności rolniczej lub leśnej;
• wynajmu turystom pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych znajdujących się na obszarach wiejskich przez osoby ze stałym miejscem pobytu w gminie położonej na tym terenie, jeżeli liczba pokoi przeznaczonych do wynajęcia nie przekracza 5;
• działalności, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (mowa o przychodach ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych).

Tak więc, co do zasady w większości przypadków rolnicy będą zwolnieni z podatku od nieruchomości.

Pełna lista zwolnień z podatku od nieruchomości

Jeśli chodzi o budynki gospodarcze lub ich części, położone na gruntach gospodarstw rolnych (służące wyłącznie działalności rolniczej), muszą to być budynki położone na gruntach rolnych stanowiących gospodarstwo rolne. Zgodnie z art. 1 tej ustawy, opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Także w myśl art. 1a ust. 3 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, przez użyte w ustawie określenie „użytki rolne” rozumie się grunty sklasyfikowane w ten sposób w ewidencji gruntów i budynków.

Stawki podatku od nieruchomości

Stawki podatku od nieruchomości określa Rada gminy, w drodze uchwały, z tym że stawki nie mogą przekroczyć tych ustalonych przez Ministra Finansów.

Tabela nr 1. Przykładowe maksymalne stawki podatku od nieruchomości na 2023 ustalone przez Ministra Finansów.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2022 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2023 (M.P. 2022 poz. 731).

Aktualne maksymalne stawki podatku ustala Ministra Finansów w Obwieszczeniu Ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z dnia 22 lipca 2021 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2022 (M.P. 2021 poz.724) pdf 203 KB

Wysokość podatku zależy od powierzchni gruntów i budynków lub ich części oraz stawki podatku, która obowiązuje w gminie. Stawki podatku od nieruchomości można sprawdzić w Urzędzie Gminy lub na jej stronie internetowej.

Obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.

Jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem.

Jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, a w szczególności zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części, podatek ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie.

Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek.

Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek.

Terminy składania deklaracji i opłat

Organem podatkowym właściwym w sprawach podatków i opłat unormowanych w niniejszej ustawie jest wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Podatnicy podatku od nieruchomości składają informacje lub deklaracje do wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania (tj. gruntów,  budynków itp.).

Osoby fizyczne składają INFORMACJE (IN-1) o nieruchomościach i obiektach budowlanych w terminie 14 dni od dnia, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub zdarzenie powodujące zmianę wysokości opodatkowania.

Natomiast osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, składają DEKLARACJE (DN-1) na podatek od nieruchomości do 31 stycznia roku podatkowego, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu – w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości opodatkowania.

Opłatę od nieruchomości osoby fizyczne uiszczają do czasu trwania obowiązku podatkowego w 4 proporcjonalnych ratach - do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego. Natomiast osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej: za poszczególne miesiące w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego – do 15. dnia każdego miesiąca, a za styczeń do 31 stycznia.

Jeśli całoroczna kwota podatku nie przekracza 100 zł, płaci się go jednorazowo w terminie pierwszej raty.

Wzór dokumentu

Wzory dokumentów wymaganych dla rozliczenia zobowiązań z tytułu podatku od nieruchomości - https://www.podatki.gov.pl/podatki-i-oplaty-lokalne/formularze/