Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego, wskazane zostało w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2214).
Ubezpieczenie OC rolnika obejmuje rolnika oraz każdą osobę, która pracując w gospodarstwie rolnym w okresie ubezpieczenia, wyrządziła szkodę osobie spoza gospodarstwa, tak zwanej osobie trzeciej, która w następstwie nieszczęśliwego wypadku zmarła, została inwalidą lub chorowała oraz jeśli nastąpiła utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.
Zakres ubezpieczenia obejmuje szkody wyrządzone osobom trzecim związane ze wszystkimi pracami w gospodarstwie, obsługą zwierząt, pracami polowymi, szkody na drodze publicznej związane z ruchem pojazdów wolnobieżnych, będących w posiadaniu rolnika i użytkowanych w związku z posiadaniem gospodarstwa rolnego, szkody wyrządzone umyślnie lub w wyniku rażącego niedbalstwa rolnika lub osób, za które ponosi odpowiedzialność.
Suma Gwarancyjna ‒ czyli górna granica odpowiedzialności ubezpieczyciela wynosi 5 mln euro w przypadku szkody na osobie i 1 mln euro w przypadku szkód na mieniu.
Wyłączenia ‒ firma ubezpieczeniowa nie odpowiada za szkody na osobie i w mieniu wyrządzone rolnikowi, jego pracownikom i członkom rodziny wspólnie zamieszkującym, spowodowane przeniesieniem chorób zakaźnych niepochodzących od zwierząt, polegające na utracie gotówki, zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska, wynikłe z kar pieniężnych, powstałe wskutek uszkodzenia, zniszczenia, utraty lub zaginięcia rzeczy wypożyczonych lub przyjętych przez osobę objętą ubezpieczeniem OC rolników do użytkowania, przechowywania lub naprawy.
Gdzie się ubezpieczyć?
Ubezpieczenie można wykupić w dowolnym towarzystwie ubezpieczeniowym prowadzącym sprzedaż ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych.
Kiedy powstaje obowiązek ubezpieczenia?
Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolników powstaje w dniu objęcia w posiadanie gospodarstwa rolnego.
Ubezpieczenie OC rolnika obejmuje szkody związane z posiadaniem gospodarstwa, dlatego nawet jeśli rolnik nie prowadzi aktualnie żadnych upraw czy hodowli zwierząt należy wykupić ubezpieczenie. W przypadku, gdy rolnik przez dłuższy czas przebywa poza gospodarstwem, nie zwalnia go to z obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC.
Okres objęcia ubezpieczeniem
Umowę ubezpieczenia OC rolnika zawiera się na okres min. 12 miesięcy.
Po upływie tego okresu automatycznie dochodzi do zawarcia kolejnej umowy, na kolejne 12 miesięcy. Mechanizm ten nie wymaga jakiegokolwiek oświadczenia rolnika o chęci kontynuowania posiadanego ubezpieczenia. Nie musi on pamiętać o konieczności zawarcia kolejnej umowy, gdyż zawierana jest ona automatycznie, tj. z mocy prawa. Są jednak sytuacje, w których automatyczne wznowienie umowy ubezpieczenia OC rolnika na następny okres 12 miesięcy nie nastąpi np. wypowiedzenie umowy, nieopłacenie przez rolnika w całości składki za miniony okres 12 miesięcy, upadłość zakładu ubezpieczeń, cofnięcie zakładowi ubezpieczeń zezwolenia na prowadzenie działalności, zarządzenie likwidacji zakładu ubezpieczeń, sprzedaży gospodarstwa lub dziedziczenia gospodarstwa.
Aby umowa nie uległa automatycznemu wznowieniu wystarczy najpóźniej na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na jaki umowa została zawarta nadać list z wypowiedzeniem ‒ będzie tu decydowała data stempla pocztowego.
Kontrola zawarcia ubezpieczeń obowiązkowych OC rolników
Do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolników:
- jest obowiązany wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika;
- są uprawnione:
a) starosta właściwy ze względu na położenie gospodarstwa rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika;
b) Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
Spełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego ustala się na podstawie polisy lub innego dokumentu ubezpieczenia, potwierdzającego zawarcie umowy tego ubezpieczenia, wystawionego ubezpieczającemu przez zakład ubezpieczeń.
Sankcje za brak ubezpieczenia
Rolnik, który nie dopełnił obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolnika będzie zobowiązany do wniesienia na rzecz Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego opłaty w wysokości równowartości jednej dziesiątej minimalnego wynagrodzenia za pracę ‒ wysokość tego wynagrodzenia ogłaszana jest w stosownych przepisach i ustalana jest najczęściej raz do roku. W 2020 r. wynagrodzenie to wynosi 2 600 zł., czyli opłata – sankcja wynosi 260 zł.
W przypadku, gdy szkoda zostanie wyrządzona przez rolnika nieubezpieczonego, odszkodowanie wypłaci Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, lecz będzie dochodził od rolnika zwrotu wypłaconego odszkodowania.
